مبادله اتمی به تجارت همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال از زنجیره‌های بلوکی جداگانه اشاره دارد که توسط یک قرارداد هوشمند محدود به زمان معروف به قرارداد قفل زمانی هش شده تسهیل می‌شود. مبادله اتمی یک فناوری مبتنی بر این قراردادهای هوشمند است که اجازه می دهد پس از برآورده شدن شرایط هر دو طرف، مبادله بدون یک پلت فرم معاملاتی متمرکز شخص ثالث انجام شود.
این مبادلات که همچنین با نام معاملات زنجیره ای اتمی شناخته می شوند، برای کاربران کریپتو استقلال ایجاد می کند تا تراکنش های بین افراد غریبه را تحت شرایط بدون نیاز به اعتماد (Trustless) انجام دهند، بدون اینکه هیچ یک از طرفین به تعهدات قراردادی مربوطه خود قبل از انجام معامله عمل نکنند. همانطور که در اصطلاح “اتمی” نشان داده شده است، تراکنش یا زمانی انجام می شود که تمام شرایط تحت HTLC انجام شود یا اصلاً انجام نمی شود. با حذف نیاز به یک پلت فرم معاملاتی شخص ثالث متمرکز برای تنظیم تراکنش، یک سوآپ اتمی به یک فرآیند معاملاتی واقعاً غیرمتمرکز دست می یابد و به صاحبان توکن کنترل کامل بر تراکنش را می دهد.
تاریخچه سوآپ اتمی
قبل از توسعه تکنیک مبادله اتمی، ارزهای دیجیتال فقط به صورت ناشناس از طریق پلتفرم های متمرکز مانند کوین بیس یا کوین اسکوئر معامله می شدند. در سال 2012، ایده پروتکل معاملاتی کریپتوهمتا به همتا (P2P) برای اولین بار توسط سرجیو دمیان لرنر که زاییده فکر او بود در قالب ترید ایکس همتا به همتا مطرح شد. با این حال، یک سال بعد بود که تیر نولان اصطلاح “اتمی” را برای توصیف انتقال ارزهای رمزپایه در یم کحپوپه رملنی توسط قرار داد هوشمند ابداع کرد و پایه و اساس مبادلات اتمی را ایجاد کرد.
اجرای واقعی در سال 2017 بین ارز های دیکرد و لایت کوین انجام شد و متعاقباً برای تبادل بین لایت کوین و بیت کوین تکرار شد. در آن زمان، تراکنش‌های P2P هر دو طرف را ملزم می‌کرد تا کل بلاک‌چین سکه‌ها را برای تجارت دانلود کنند، اما کومودو به زودی نسخه ساده‌شده‌ای را معرفی کرد که فقط به کانال‌های پرداخت خاصی نیاز داشت، بدون اینکه نیازی به دانلود کل بلاک چین برای نهایی کردن تراکنش باشد. این امر بسیاری از پلتفرم های صرافی غیرمتمرکز و معامله گران مستقل را تشویق کرد تا از این فناوری برای تجارت ارزهای دیجیتال استفاده کنند و پلتفرم های معاملاتی متمرکز را دور بزنند.
سوآپ اتمی چگونه کار می کند؟
برای انجام یک سوآپ اتمی، هر دو طرف باید در انتقال ارزهای رمزنگاری شده مشارکت داشته باشند تا شرایط از پیش تعریف شده برای تحقق معامله محقق شود. این کار توسط یک HTLC اعمال می‌شود، که بر انجام این شرایط در یک چارچوب زمانی خاص نظارت می‌کند تا فرآیند تراکنش را خودکار کند.
فناوری HTLC بر مکانیزم رمزگذاری به نام تابع هش متکی است. که شامل مهلتی برای هر دو طرف برای انجام شرایط معامله در بازه زمانی تعیین شده است و در غیر این صورت معامله باطل می شود. به عنوان مثال، اگر هر دو طرف توافق کرده باشند که یک بازه زمانی ۳ ساعته برای انجام سوآپ اتمی تعیین کنند، قرارداد تضمین می کند که توکن های سپرده شده برای مبادله در صورت عدم رعایت شرایط معامله، به صاحبان مربوطه بازگردانده می شوند.
با فناوری HTLC، قرارداد هوشمند به طور موثر تراکنش را برای تأیید انتقال توسط هر دو طرف در چارچوب زمانی محدود، قبل از تکمیل تراکنش، ایمن می‌کند. این به دو ویژگی کلیدی امنیتی نیاز دارد، یعنی فناوری هشلاک و مکانیسم قفل زمانی.
فناوری هشلاک قرارداد را با یک کلید رمزگذاری شده خاص قفل می‌کند که امکان دسترسی سپرده‌گذار به توکن‌های سپرده‌شده طرف مقابل را فراهم می‌کند – اما تنها پس از اینکه هر دو طرف توکن‌های مربوطه خود را سپرده و مدارک رمزنگاری آن را ارائه کردند. مکانیسم قفل زمانی به سادگی برای تعیین یک ضرب الاجل برای انجام سوآپ اتمی طراحی شده است، به طوری که اگر تراکنش تا آن زمان کامل نشده باشد، سکه های سپرده شده را می توان به صاحبان مربوطه بازگرداند، نه اینکه برای مدت نامحدود قفل شود.
مزایای سوآپ اتمی
با یک سوآپ اتمی، کاربران کریپتو می توانند مبادله ارزهای دیجیتال را با کنترل مستقیم دارایی های خود انجام دهند. مزایای سوآپ اتمی شامل امکان انجام تراکنش‌ها به شیوه‌ای سریع‌تر، مقرون‌به‌صرفه‌تر و منعطف‌تر، بدون نیاز به گذر از یک پلتفرم معاملاتی کریپتو متمرکز و متحمل هزینه‌های معاملاتی است.
همچنین با تکیه بر فناوری خودکار HTLC فوق الذکر که با اطمینان از بازگرداندن توکن های آنها در بازه زمانی توافق شده، و اجتناب از خطرات طرف مقابل، به امنیت پیشرفته مجهز شده است. چنین تراکنشی استقلال را برای کاربران کریپتو فراهم می‌کند، در نتیجه انتقال به سمت یک اکوسیستم رمزنگاری با قابلیت تعامل بیشتر و بهم پیوسته‌تر را تسهیل می‌کند که در آن تراکنش‌ها می‌توانند در زنجیره‌های بلوکی انجام شوند.
