استیکینگ (Staking) ، فرآیند نگه داشتن یا قفل کردن ارز‌های دیجیتال در یک کیف پول هدف برای مدت زمانی مشخص است. کاربران در ازای استیکینگ پاداش دریافت می کنند . این سرمایه قفل شده به تأمین امنیت و حفظ بلاکچین‌های خاصی کمک می‌کند.
استیکینگ ارز دیجیتال روشی است که بسیاری از پروژ های رمز ارز برای تأیید تراکنش‌های خود از آن استفاده می‌کنند و به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد تا با سرمایه‌گذاری دارایی‌های خود پاداش کسب کنند.
برای درک بهتر از کارکرد استیکینگ ارز‌های دیجیتال باید به تفاوت اثبات کار در مقابل اثبات سهام پرداخت زیرا که استیکینگ برطبق الگوریتم اثبات سهام کار می‌کند.مدل اثبات کار (Proof-of-Work) مدت‌هاست که در بلاکچین‌های مختلف ارز‌های دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد. هم بیت‌کوین و هم اتریوم از این مدل استفاده می‌کردند. اخیراً اتریوم از طریق برنامه‌ی MERGE که بسیار هم مورد توجه قرار گرفت سیستم خود را به اثبات سهام تغییر داده است.
در مدل PoW، ماینر‌ها مسئول امنیت شبکه و اعتبارسنجی تراکنش‌ها هستند و این ماینر‌ها در ازای این کار سکه‌های جدید را به عنوان پاداداش دریافت می‌کنند. با این حال، یک انتقاد رایج پیرامون اثبات کار وجود دارد که مربوط به میزان مصرف انرژی و تأثیری است که چنین بلاک چین‌هایی بر محیط زیست دارند. ماینر‌ها باید از مقادیر زیادی از قدرت محاسباتی برای حل معادلات ریاضی دلخواه استفاده کنند.
سیستم سخت‌افزاری پیشرفته تر نیز با رشد صنعت مورد نیاز است که منجر به افزایش مصرف برق می‌شود. این عوامل باعث شده است که مدل جایگزین یعنی اثبات سهام ( Proof-of-Stake ) به عنوان یک رویکرد دوستدار محیط زیست در نظر گرفته شود. ماینر‌ها با اعتبار سنج‌ها جایگزین می‌شوند، اعتبارسنج‌ها گره‌هایی هستند که سهم مالی در اجرای روان شبکه دارند. طرفداران این مدل ادعا می‌کنند که این روش ۹۹ درصد انرژی کمتری نسبت به PoW مصرف می‌کند، برخی نگرانند که PoS منجر به کاهش تمرکز زدایی شود. استیکینگ فرایندی مانند استخراج بیت‌کوین می‌باشد، با این تفاوت که به منابع کمتری نیاز دارد، کوین‌های معروف دیگری مانند کاردانو، نئو و آنتولوژی از مکانیسم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند.
نحوه کار استیکینگ ارز‌های دیجیتال چگونه است؟
ابتدا، شرکت‌کنندگان سکه‌های خود را در یک پروتکل ارز‌های دیجیتال گرو می‌گذارند. از میان این شرکت‌کنندگان، پروتکل اعتباردهنده‌هایی را برای تأیید بلوک‌های تراکنش‌ها انتخاب می‌کند. هر چه تعداد سکه‌های بیشتری را گرو بگذارید، احتمال اینکه به عنوان اعتبارسنج انتخاب شوید بیشتر می‌شود. هر بار که یک بلوک به بلاک چین اضافه می‌شود، سکه‌های ارز‌های دیجیتال جدید ضرب می‌شوند و به عنوان پاداش برای اعتبارسنجی آن بلاک توزیع می‌شوند. در بیشتر موارد، جوایز همان نوع ارز دیجیتالی است که شرکت‌کنندگان در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند. با این حال، برخی از بلاک چین‌ها از نوع متفاوتی از ارز‌های دیجیتال برای پاداش استفاده می‌کنند.
اگر می‌خواهید ارز دیجیتال را به اشتراک بگذارید، باید یک ارز دیجیتال داشته باشید که از مدل اثبات سهام استفاده می‌کند. سپس می‌توانید مقداری را که می‌خواهید به اشتراک بگذارید انتخاب کنید. شما می‌توانید این کار را از طریق بسیاری از صرافی‌های رایج ارز‌های دیجیتال انجام دهید. وفتی سکه‌های خود را استیک می‌کنید هنوز هم در اختیار شما هستند. شما اساساً آن سکه‌ها را به کار می‌گیرید، و می‌توانید بعداً اگر می‌خواهید آن‌ها را معامله کنید، ولی ابتدا باید آن‌ها را از حالت استیک خارج کنید. ممکن است این فرآیند آنی نباشد. دربرخی از رمز ارز‌ها، شما باید برای حداقل زمان خاصی سکه‌ها را به اشتراک بگذارید. استیکینگ همه انواع ارز‌های دیجیتال امکان‌پذیر نیست و فقط ارز‌هایی که از مدل اثبات سهام استفاده می‌کنند را می‌توان استیک کرد.
چگونه کریپتو را استیک کنیم؟
استیکینگ ارز دیجیتال ممکن است ابتدا کمی گیج‌کننده به نظر برسد، اما زمانی که آن را انجام دهید متوجه خواهید شد، فرآیند ساده‌ای است. در اینجا نحوه انجام استیک رمزارز گام به گام آورده شده است:
۱. یک ارز دیجیتال بخرید که از مدل اثبات سهام استفاده می‌کند.
در اینجا چند مورد از ارز‌های اصلی که می‌توانید برای دریافت پاداش به اشتراک بگذارید آورده شده است:
- اتریوم (ETH) اولین ارز دیجیتال با بلاک چین قابل برنامه‌ریزی بود که توسعه‌دهندگان می‌توانند از آن برای ایجاد اپلیکیشن استفاده کنند. اتریوم با استفاده از اثبات کار شروع به کار کرد، اما در حال‌گذار به مدل اثبات سهام است.
- کاردانو (ADA) یک ارز دیجیتال دوستدار محیط زیست است. این ارز بر اساس تحقیقات همتا بررسی شده است و از طریق روش‌های مبتنی بر شواهد توسعه یافته است.
- پولکادوت (DOT) پروتکلی است که به بلاک چین‌های مختلف اجازه می‌دهد به یکدیگر متصل شده و کار کنند.
- سولانا (SOL) یک بلاک چین است که برای مقیاس‌پذیری طراحی شده است زیرا تراکنش‌های سریع با کارمزد پایین را ارائه می‌دهد.
با یادگیری بیشتر در مورد هر رمز ارز اثبات سهام که توجه شما را به خود جلب می‌کند، از جمله نحوه کار آن‌ها، جوایز شرط‌بندی آن‌ها و فرآیند شرط‌بندی با هر یک شروع کنید. در مرحله بعد، می‌توانید رمز ارز مورد نظر خود را جستجو کنید و آن را در برنامه‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال خریداری کنید. برای خرید هر کدام ازاین ارز‌های دیجیتال وارد صفحه خرید و فروش صرافی ارزیپتو شوید.
۲. رمزارز خود را به یک کیف پول منتقل کنید.
پس از خرید رمزارز خود، در صرافی که آن را خریداری کرده‌اید در دسترس خواهد بود. برخی از صرافی‌ها برنامه‌های سهام خود را با ارز‌های دیجیتال انتخابی دارند. اگر اینطور است، می‌توانید رمز ارز را مستقیماً در صرافی به اشتراک بگذارید. در غیر این صورت، باید وجوه خود را به یک کیف پول بلاک چین، که به عنوان کیف پول کریپتو نیز شناخته می‌شود، منتقل کنید. کیف پول بهترین راه برای ذخیره ایمن ارز‌های دیجیتال در نظر گرفته می‌شود.
۳. به یک استخر سهام بپیوندید.
در حالی که استیکینگ بسته به ارز دیجیتال می‌تواند متفاوت عمل کند، اکثر آن‌ها از استخر‌های استیک استفاده می‌کنند. معامله گران کریپتو وجوه خود را در این استخر‌های سهام به اشتراک می‌گذارند تا شانس بیشتری برای کسب جوایز سهام داشته باشند. در مورد استخر‌های موجود برای ارز دیجیتالی که دارید تحقیق کنید. در اینجا باید چند مورد را جستجو کرد:
قابلیت اطمینان: زمانی که سرور‌های استخر سهام شما خراب است، پاداشی دریافت نمی‌کنید. استخری را انتخاب کنید که تا حد امکان نزدیک به ۱۰۰٪ سرور‌های آن فعال باشد.
هزینه‌های معقول: اکثر استخر‌های شرط‌بندی، بخش کوچکی از پاداش‌های شرط‌بندی را به عنوان کارمزد دریافت می‌کنند. مقادیر معقول به ارز دیجیتال بستگی دارد، اما ۲٪ تا ۵٪ رایج است.
اندازه: استخر‌های کوچکتر کمتر برای اعتبارسنجی بلوک‌ها انتخاب می‌شوند، اما وقتی انتخاب می‌شوند، پاداش‌های بزرگ‌تری ارائه می‌دهند، زیرا نیازی به تقسیم پاداش‌ها ندارند. شما استخری را نمی‌خواهید که خیلی کوچک باشد و به طور بالقوه خراب شود. از سوی دیگر، برخی ارز‌های دیجیتال میزان پاداش‌هایی را که استخر می‌تواند کسب کند محدود می‌کنند، بنابراین بزرگترین استخر‌ها ممکن است بیش از حد اشباع شوند. برای اکثر سرمایه‌گذاران، استخر‌های متوسط بهترین هستند. هنگامی که یک استخر پیدا کردید، رمز ارز خود را از طریق کیف پول خود در آن قرار دهید. این تمام کاری است که باید انجام دهید و شروع به کسب پاداش خواهید کرد.
تفاوت هولد کردن و استیکینگ
به عبارتی دیگر فرایند هولد کردن و استیکینگ در ظاهر شبیه یکدیگر هستند اما در نوع عملکرد با یکدیگر متفاوت می‌باشند. در هولد کردن بعد از انتقال دارایی به کیف پول، می‌توانید هر زمان که بخواهید، رمز ارز را جابه جا نموده یا معامله کنید. اما در حالت دوم، بعد از سپرده‌گذاری دارایی‌تان به یک اعتبارسنج (Validator)، تا مدت معینی نمی‌توانید از آن استفاده کنید. شما با قفل کردن ارز خود در این روش، در اجماع و متمرکز کردن شبکه، افزایش کارایی و امنیت بلاک چین نیز مشارکت خواهید داشت و در مقابل این کار، پاداش دریافت می‌کنید.
مزایای فرایند استیکینگ
- این فرایند دارای مزایا و معایبی می‌باشد که قبل از انجام بایستی بدانید، به طور کلی می‌توان گفت شما با استیک کردن ارز‌های دیجیتال مورد نظرتان بر روی شبکه، علاوه بر کسب سود به صورت مدت دار، از حق رأی نیز بهره‌مند بشوید. منظور از حق رأی قدرت انتخاب و تصمیم‌گیری در فعالیت‌های شبکه مورد نظر است. شما هر میزان سرمایه را که بر روی شبکه قفل کرده باشید، به همان میزان می‌توانید حق تصمیم‌گیری و مشارکت در امور مربوط به شبکه را داشته باشید.
- هزینه‌هایی که در فرایند ماینینگ و استخراج می‌باشد، اعم از خرید امکانات و نگهداری و هزینه‌های مربوط به استهلاک، در استیکینگ وجود ندارد و نیازی هم به نیروی انسانی نیست.
- محدودیتی برای سرمایه‌گذاری وجود ندارد و شما می‌توانید هر میزان ارز دیجیتال را که مد نظرتان است را سپرده‌گذاری کنید. سود شما بسیار دقیق و به طور کاملاً دیجیتالی محاسبه می‌شود.
معایب استیکینگ
قطعاً در این فرایند معایب یا ریسک‌هایی وجود دارد به طوری که نوسان‌های موجود در بازار یکی از مواردی است که خطراین روش را بالا می‌برد. بزرگترین ریسک، بالا و پایین رفتن قیمت‌ها در بازار است که مستقیماً بر روی قیمت‌ها اثر می‌گذارد. ممکن است دقیقاً در همان زمانی که شما قصد دارید سرمایه‌تان را بیرون بکشید ارزش بازار افت کند و ارزش دارایی‌های شما هم بالطبع پایین بیاید.
امکان خروج از استیک تا پایان زمان مقرر شده وجود ندارد یعنی شما تا پایان زمانی که برای استیک کردن مشخص شده است، نمی‌توانید سرمایهٔ خود را خارج کنید، حتی اگر لازم باشد ارز‌های دیجیتالتان را بفروشید یا نقد کنید.
